Μετάφραση τῆς Ἀποστολικῆς περικοπῆς
Παιδί μου Τιμόθεε, αὐτά τά λόγια εἶναι ἀξιόπιστα καί ἀληθινά καί ἀξίζει νά γίνουν
πλήρως ἀποδεκτά. Γι᾿ αὐτό, ἄλλωστε, καί κοπιάζουμε καί ὑποφέρουμε, γιατί στη-
ρίξαμε τίς ἐλπίδες μας στόν ζῶντα Θεό, ὁ ὁποῖος εἶναι σωτήρας ὅλων τῶν ἀνθρώ-
πων καί προπαντός τῶν πιστῶν. Αὐτά νά τά παραγγέλλεις καί νά τά διδάσκεις.
Σέ κανέναν μήν ἐπιτρέπεις νά καταφρονεῖ τή νεότητά σου, ἀλλά νά γίνεις παρά-
δειγμα τῶν πιστῶν μέ τά λόγια, μέ τή συμπεριφορά, μέ τήν ἀγάπη, μέ τά πνευμα-
τικά χαρίσματα, μέ τήν πίστη καί μέ τήν ἁγνότητα. Ἕως ὅτου ἔλθω, συγκεντρώ-
σου στήν ἀνάγνωση, στήν προσευχή καί στή διδασκαλία. Μήν παραμελεῖς τό ἀξίω-
μα τοῦ προφήτη πού σοῦ δόθηκε καθ᾿ ὑπόδειξιν τοῦ ἁγίου Πνεύματος καί κατά
τή χειροτονία σου ἔλαβαν μέρος καί οἱ πρεσβύτεροι, μέ τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν
τους. Αὐτά νά μελετᾶς καί σ᾽ αὐτά νά ἐμμένεις, ὥστε ἡ πρόοδός σου νά εἶναι φα-
νερή σέ ὅλους.
(Ἀπό τή νέα ἔκδοση: Ἡ Καινή Διαθήκη, τό πρωτότυπο κείμενο μέ νεοελληνική ἀπόδοση
τοῦ ὁμοτ. καθηγ. Χρ. Βούλγαρη, ἔκδ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ)
Ο ΚΛΗΡΙΚΟΣ ΩΣ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ
Ποιμαντικές συμβουλές, γιά τήν ὀργάνωση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔργου,
ἀπευθύνει στόν Τιμόθεο ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Τόν καλεῖ νά γίνει ὑπό-
δειγμα τῶν Χριστιανῶν, μέ τόν λόγο, τή συμπεριφορά, τήν ἀγάπη, τήν
πνευματική ζωή, τήν πίστη καί τήν ἁγιότητα τοῦ βίου. Τοῦ ἐπισημαίνει
τήν τεράστια εὐθύνη πού ἔχει ἔναντι τοῦ ποιμνίου νά τό ὁδηγήσει στήν
«εἰς Χριστόν σωτηρία του». Οἱ ἀποστολικές αὐτές συμβουλές ἀφοροῦν,
ἀσφαλῶς, τούς Κληρικούς ὅλων τῶν βαθμίδων καί τῶν ἐποχῶν, γι’ αὐτό,
καλό εἶναι νά σταθοῦμε λίγο παραπάνω στό περιεχόμενό τους, ἀποσκο-
πώντας στήν ἐξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων γιά ὅλους.
Ὁ τρόπος πού μιλάει καί συμπεριφέρεται ὁ Κληρικός εἶναι ἕνα πεδίο
διαρκοῦς ἀγῶνος. Ὁ λαός μας ἀναζητεῖ στό πρόσωπό του τόν γλυκομί-
λητο πατέρα, πού τόσο ἡ ἰδιωτική ὅσο καί ἡ δημόσια συμπεριφορά του
θά διαλαλοῦν τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Σέ ἀντίθετη περίπτωση, εἶναι
πολύ μεγάλος ὁ κίνδυνος τοῦ σκανδαλισμοῦ καί τῆς ἀπαξίωσης τοῦ ἱε-
ρατικοῦ ἀξιώματος, γεγονός πού, δυστυχῶς, συμβαίνει συχνά, λόγῳ
ἀπρόσεκτων καί ἐπιπόλαιων ἱερατικῶν συμπεριφορῶν.
Προσφορά ἀγάπης σέ ὅλους
Ὁ Παῦλος θέλει τόν Κληρικό ὑπόδειγμα ἀγάπης πρός τόν Θεό καί τόν
ἄνθρωπο. Ἡ ἀγάπη πρέπει νά ξεπερνᾶ τά ὅρια τῆς θεωρητικῆς διδασκα-
λίας καί νά γίνεται τρόπος ζωῆς καί μίμησης τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ποιμένας
ὀφείλει νά βλέπει στά πρόσωπα τῶν ἀνθρώπων τόν ἴδιο τόν Χριστό,
ἀρνούμενος τόν πειρασμό τῶν διακρίσεων. Κάθε ἄνθρωπος, ἀνεξαρτή-
τως τοῦ βαθμοῦ τῆς εὐσεβείας του, τῆς καταγωγῆς, τῆς θρησκευτικῆς
του πίστης, τῆς παιδείας του, εἶναι ἡ ζωντανή εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ στόν
κόσμο, πρός τόν ὁποῖο ὁ Κληρικός ὑποχρεοῦται νά ἐργάζεται μέ πληθω-
ρική ἀγάπη, προσπαθώντας νά θεραπεύσει κάθε του ἀνάγκη, ψυχική πρωτίστως ἀλλά καί ὑλική, στό μέτρο τοῦ δυνατοῦ. Ἡ ἀδιαφορία καί ἡ ἐπιλε-
κτική προσφορά τῆς ἀγάπης καθιστοῦν τόν ποιμένα ἀνεπαρκή.
Καλλιέργεια τῆς αὐτοκριτικῆς
Ἰδιαίτερη βαρύτητα ὁ Ἀπόστολος δίνει στήν καλλιέργεια τῆς πνευμα-
τικῆς ζωῆς τοῦ Κληρικοῦ. Αὐτή δέν εἶναι ξέχωρη ἀπό τήν πνευματική ζωή
κάθε πιστοῦ μέσα στήν Ἐκκλησία. Στό πρόσωπο τοῦ Κληρικοῦ, ὅμως, λαμ-
βάνει ἕναν πιό ἀπαιτητικό χαρακτήρα, καθώς καθίσταται ὁδηγός, πρότυ-
πο καί ὑπόδειγμα ζωῆς γιά ὅλους. Ἡ πνευματική ζωή δέν ἔχει σχέση μέ
τήν ἐπιφανειακή ἤ συγκυριακή θρησκευτικότητα· δέν ἀσχολεῖται μέ τό τί
κάνουν οἱ ἄλλοι· δέν στέκεται ἀπέναντί τους ἐπικριτικά ἤ ἐλεγκτικά, ἀλλά
εἶναι ἐνδοστρεφής, προσωπική, καί διακρίνεται ἀπό αὐτοκριτική καί αὐτο-
ελεγκτική διάθεση.
Ἁγιότητα τοῦ βίου
Τέλος, ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν ἐπισημαίνει, ὡς βασικό ἰδίωμα τοῦ κα-
λοῦ ποιμένος, τήν ἁγιότητα τοῦ βίου του. Ἡ ἁγιότητα ὀφείλει νά εἶναι
σκοπός ζωῆς. Δέν ἐπιτυγχάνεται ἅπαξ, ἀλλά εἶναι καρπός συνεχοῦς
ἀγῶνα στό πεδίο τῆς προσευχῆς, τῆς τήρησης τῶν θείων ἐντολῶν, τῆς
λειτουργικῆς συνέπειας, τῆς συνεχοῦς μετανοίας, τῆς θυσιαστικῆς προσ-
φορᾶς. Ὁ Κληρικός πού δέν ἀγωνιᾶ καί δέν ἐργάζεται γιά τόν προσωπικό
του ἁγιασμό δέν μπορεῖ νά λειτουργήσει ὡς πρότυπο γιά τό ποίμνιό του,
γιά τό ὁποῖο θά δώσει λόγο στόν Θεό.
Ἀδελφοί μου, ἔχοντας ὑπ’ ὄψιν τά παραπάνω, μήν ἐπιχειρήσουμε νά
τά ἐντοπίσουμε στούς ποιμένες τῆς ἐνορίας ἤ τῆς Ἐπισκοπῆς μας, γιατί
ἡ ἐπιχείρηση αὐτή θά ἔχει δύο καταστροφικά ἀποτελέσματα, γιά ὅσους κυρίως, εἶναι χαλαροί καί ἐπιπόλαιοι στήν πίστη: Tό πρῶτο εἶναι ὁ κίνδυ-
νος ἀμνήστευσης τῆς δικῆς τους πνευματικῆς ἀνεπάρκειας. Τό δεύτε-
ρο, εἶναι ὁ κίνδυνος τῆς ἱεροκατηγορίας καί τῆς συκοφαντίας, καθότι
συχνά τά φαινόμενα ἀπατοῦν. Ἄς μή λησμονηθεῖ ποτέ, ὅτι οἱ προτροπές
τοῦ Παύλου μᾶς ἀφοροῦν ὅλους –καί ὄχι μόνο τούς ποιμένες. Ὅλοι
μας ὀφείλουμε νά καλλιεργοῦμε τήν πνευματική μας ζωή, νά γινόμαστε
διαρκῶς τύπος Ἰησοῦ Χριστοῦ γιά τούς ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας συναν-
θρώπους μας, νά ἐργαζόμαστε γιά τόν προσωπικό μας ἁγιασμό. Ἄς
ἐνεργοῦμε, λοιπόν, κατ’ αὐτόν τόν τρόπο γιά τόν ἑαυτό μας καί νά εἴμα-
στε βέβαιοι ὅτι θά συμβάλλουμε καθοριστικά στή βελτίωση καί τῶν Ποι-
μένων μας. Μέσα στήν Ἐκκλησία δέν ζοῦμε αὐτόνομα. Ζοῦμε ὅλοι μαζί
καί ἐπηρεάζουμε ὁ ἕνας τόν ἄλλον, εἴτε θετικά εἴτε ἀρνητικά. Αὐτά νά
ἔχουμε κατά νοῦ, ὥστε ἡ πρόοδός μας νά εἶναι φανερή σέ ὅλα. Ἀμήν!
Ἀρχιμ. Ἐ. Οἰκ.
Κυριακὴ ΙE΄ Λουκᾶ – Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 26 Ἰανουαρίου 2025.
Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 26 Ἰανουαρίου 2025, Κυριακὴ ΙE΄ Λουκᾶ (Λουκ. ιθ΄ 1-10)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, διήρχετο ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν ῾Ιεριχώ· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν ᾿Ιησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδεν αὐτὸν καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων. καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς Ἀβραάμ ἐστιν. ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός.
ΣΚΕΨΕΙΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ – ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
1. Κενὸ στὴν ψυχὴ
Μὲ τὴ λογικὴ αὐτὸ ποὺ συνέβαινε, ἦταν ἀνεξήγητο. Ὁ Ζακχαῖος, ἕνας πλούσιος ἀρχιτελώνης, μαθημένος στὶς ἀνέσεις, στὴν ὑλιστικὴ ζωή, ἕνας ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος εἶχε ὅ,τι ἤθελε, ἀναζητοῦσε τώρα κάτι διαφορετικό. Ἤθελε νὰ δεῖ ἕνα διδάσκαλο τοῦ Νόμου, ὅπως θεωροῦσαν τότε τὸν Κύριο, ὁ Ὁποῖος μάλιστα ἦταν πάμπτωχος· δὲν εἶχε κάτι ὑλικὸ νὰ τοῦ προσφέρει.
Τὸ παράδοξο αὐτὸ γεγονὸς μᾶς δείχνει κάτι πολὺ σημαντικό. Μᾶς βεβαιώνει δηλαδὴ ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν ἱκανοποιεῖται μὲ τὴν ἀπόκτηση κάποιων ὑλικῶν ἀγαθῶν. Εἶναι κάτι ἄλλο, πολὺ βαθύτερο, πολὺ ἀνώτερο· ἕνα δημιούργημα τοῦ Θεοῦ μὲ πνευματικὴ διάσταση· μιὰ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ὁρατὸ σῶμα ἔχει καὶ ἀόρατη ψυχή. Ἡ δὲ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου δὲν χορταίνει μὲ τὸν πλοῦτο. Θέλει τὴ χαρὰ καὶ τὴν εἰρήνη, ποὺ μόνο ὁ Θεὸς χαρίζει. Τελικὰ διψᾶ τὸν Θεό. Ἐκεῖνον ἐπιθυμεῖ, μὲ τὴ δική του παρουσία χορταίνει. Ὁ ἄνθρωπος χωρὶς τὸν Θεὸ δὲν μπορεῖ νὰ χαρεῖ. Ὅταν μάλιστα κορεσθεῖ ἀπὸ τὴν ἀπόκτηση τῆς ὕλης, τότε διαπιστώνει πιὸ ἔντονα τὸ ἀπλήρωτο κενὸ ποὺ δημιουργεῖ ἡ ἀπουσία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν ψυχή του.
Ἡ εὐτυχία καὶ ἡ χαρὰ δὲν κρύβονται στὰ ὑλικὰ ἀγαθά. Μόνο στὸν Θεὸ μποροῦμε νὰ βροῦμε αὐτὸ ποὺ τελικὰ ἀναζητοῦμε. Μόνο κοντά Του εἴμαστε «πεπληρωμένοι» (Κολασ. β΄ 10), ὅπως ἐπισημαίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Μόνο Ἐκεῖνος ἐκπληρώνει κάθε βαθύτερη ἀναζήτησή μας καὶ μᾶς χορηγεῖ ἀληθινὴ τέρψη καὶ εὐφροσύνη.
2. Τὸ πρῶτο βῆμα
Ὁ Ζακχαῖος, λόγῳ τοῦ χαμηλοῦ ἀναστήματός του καὶ τοῦ μεγάλου πλήθους ποὺ εἶχε συγκεντρωθεῖ, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ πετύχει τὸν σκοπό του, νὰ δεῖ δηλαδὴ τὸν Ἰησοῦ, καθὼς θὰ διερχόταν ἀπὸ τὴν περιοχή του. Γι᾿ αὐτὸ ἔκανε κάτι παράτολμο· σκαρφάλωσε σ᾿ ἕνα δένδρο. Ἄλλωστε τοῦ ἀρκοῦσε καὶ μόνο ν᾿ ἀντικρίσει τὸν Κύριο, ἔστω καὶ ἀπὸ μακριά. Τοῦ ἔφθανε ἕνα βλέμμα του μόνο. Καὶ ὅμως, ὄχι μόνο κατάφερε ν’ ἀντικρίσει τὸν Χριστό, ἀλλὰ ἐπιπλέον ὁ Χριστὸς τὸν πρόσεξε ἰδιαιτέρως, καθὼς διερχόταν. Τὸν κάλεσε μὲ τὸ ὄνομά του καὶ τοῦ ἀνακοίνωσε τὴν ἀπόφασή του νὰ φιλοξενηθεῖ στὸ σπίτι του. Τί μεγάλη τιμή, τἰ ἀνείπωτη χαρὰ γιὰ τὸν Ζακχαῖο! Λίγα ζήτησε, πολλὰ ὅμως τοῦ ἔδωσε ὁ Χριστός.
Αὐτὸ συμβαίνει σὲ κάθε ἄνθρωπο ποὺ προσπαθεῖ νὰ πλησιάσει τὸν Κύριο. Ἕνα βῆμα κάνει, λίγη καλὴ διάθεση δείχνει, καὶ ὅλα τὰ ὑπόλοιπα τὰ ἐνεργεῖ ὁ Κύριος. Ἐκπληρώνεται ἔτσι ὁ λόγος τοῦ Προφήτη: «Ἐγγίσατε τῷ Θεῷ, καὶ ἐγγιεῖ ὑμῖν» (Ἰακ. δ΄ 8). Πλησιάστε τὸν Θεό, ὁπότε θὰ σᾶς πλησιάσει καὶ Ἐκεῖνος, γιὰ νὰ σᾶς συναντήσει καὶ νὰ ἱκανοποιήσει τὶς βαθύτερες ἐπιθυμίες σας.
Ἂς κάνουμε τὸ πρῶτο βῆμα, τὴ μικρὴ προσπάθεια ποὺ μποροῦμε γιὰ νὰ Τὸν συναντήσουμε. Αὐτὸ ἀναλογεῖ σ᾿ ἐμᾶς. Ὅλα τὰ ὑπόλοιπα ἀνήκουν στὸν Κύριο. Ἐκεῖνος, βλέποντας τὴν εἰλικρινὴ διάθεσή μας, τὸν ἀγαθὸ πόθο μας, ὄχι μόνο θὰ μᾶς συναντήσει, ἀλλὰ καὶ θὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ, θὰ «ἐνοικήσει» ἐντός μας (Β΄ Κορ. ϛ΄ 16). Θὰ κατοικήσει μόνιμα στὴν καρδιά μας.
3. Ὁ Χριστὸς στὸ σπίτι μας
Ὁ Κύριος πράγματι ἐπισκέφθηκε τὸν Ζακχαῖο. Ὁ ἀρχιτελώνης συγκινήθηκε ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, μετανόησε εἰλικρινά, ὁμολόγησε δημόσια τὶς ἁμαρτίες του καὶ διαβεβαίωσε ὅτι θὰ ἀποκαταστήσει μὲ τὸ παραπάνω ὅσες ἀδικίες εἶχε κάνει, ἐπιπλέον μάλιστα ὅτι θὰ μοιράσει τὴ μισὴ περιουσία του ὡς ἐλεημοσύνη στοὺς φτωχούς. Ἄλλαξε πλέον ζωὴ ὁ ἄλλοτε ἁμαρτωλὸς ἀρχιτελώνης. Ὁ Χριστὸς δὲ ἐπιβράβευσε τὴ μετάνοιά του, λέγοντας στοὺς παρόντες: «Σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο». Σήμερα, μὲ τὴν ἐπίσκεψή μου στὸ σπίτι αὐτό, ἦλθε ἡ σωτηρία τόσο στὸν οἰκοδεσπότη, ὅσο καὶ στοὺς οἰκείους του. Ἡ μετάνοια τοῦ Ζακχαίου εἶχε σωτήρια ἀποτελέσματα σὲ ὅλη τὴν οἰκογένειά του.
Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Κυρίου ἔχει γενικότερα πολὺ μεγάλη σημασία. Δείχνει ὅτι, ὅταν οἱ γονεῖς σὲ μιὰ οἰκογένεια ζοῦν μὲ μετάνοια, μὲ Ἐξομολόγηση καὶ ἀγώνα πνευματικό, τότε ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία σταδιακὰ φωτίζει καὶ γαληνεύει ὅλες τὶς ψυχὲς μέσα στὸ σπίτι. Ἡ ἀρετὴ δὲ καὶ τὸ παράδειγμα τῶν γονέων ἐπιδροῦν μυστικὰ καὶ στὰ παιδιά· τὰ προστατεύουν ἀπὸ τὸ κακὸ καὶ τὰ ὁδηγοῦν στὴ σωτηρία. Ἀντίθετα, ὅταν οἱ γονεῖς δὲν ἔχουν προσεκτικὴ ζωή, σύμφωνη μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, αὐτὸ ἔχει ἀρνητικὴ ἐπίπτωση σὲ ὅλη τὴν οἰκογένεια.
Οἱ γονεῖς συνεπῶς ἔχουν μεγάλη εὐθύνη νὰ ζοῦν μὲ μετάνοια, νὰ ἔχουν συνειδητὴ μυστηριακὴ ζωὴ καὶ νὰ ἑλκύουν τὴ Χάρι τοῦ Θεοῦ στὸ σπίτι, ὥστε μαζί τους νὰ ἁγιάζεται καὶ ἡ ὑπόλοιπη οἰκογένεια καὶ νὰ βιώνουν ὅλοι τὴν παρουσία τοῦ Κυρίου ἀνάμεσά τους.ΑΜΗΝ..osotir.org/2025.